Kitap Müttefekun Aleyh Hadîsler, Buhari ve Müslim'in İttifak Ettiği Hadîsler
Yazar Abdulaziz es Seyrun
Yayınevi Çelik Yayınevi
Tercüme Hanifi Akın
Kağıt - Cilt 2.Hamur - Karton Cilt, tek cilt
Sayfa - Ebat 752 sayfa - 15x22 cm
Hadis Sayısı 1.906 adet hadisi şerif arapça metinsiz Sadece Türkçe açıklaması
Müttefekun Aleyh Hadisler Buhari ve Müslim'in İttifak Ettiği Hadîsler kitabını incelemektesiniz.
Çelik yayınları Muttefekun Aleyh Hadisler kitabı hakkında
yorumları oku yup
kitabın konusu,
özeti,
fiyatı, satış şartları hakkında bilgiyi geniş bir şekilde edinebilirsiniz.
Yaratan Rabbinin adıyla
oku . O, insanı " alak " dan yarattı.
Oku, Senin Rabbin en cömert olandır. Alak 1-2
“Müttefekun Aleyh”; Sözlük bakımından “üzerine birleşilmiş olan şey” manâsında bir tabirdir.
Buhâri ile Müslim’in her ikisinin
ittifakla sahih kabul ederek kitaplarına (es-Sahîh' lerine) aldıkları hadîslere denir
. Buhârî ile Müslim’in “es-Sahîh”leri, İslâm âlimlerinin tamamına yakın büyük çoğunluğu tarafından Kur’ân-ı Kerim’den sonra en
sahih kitap olarak kabul edilmiştir. Bu bakımdan her ikisinde birden yeralan
hadîsler sahihin en yüksek derecesini teşkil ederler.
Buhârî ile Müslim, İslâm ümmetinin kurup geliştirdiği rivâyet sistemini en iyi bilen ve onu en sağlıklı şekilde uygulayan iki hadîs otoritesidir. Onlar sadece bu özellikleriyle değil, çevrelerindeki insanları hayran bırakan anlayış, zekâ ve sağlam mantıklarıyla da tanınırlar.
Bugün problemlerimizi çözmek için öncelikle İslâm âlimlerinin eserlerine başvurmak, cevabını bulamadığımız problemleri bizden daha iyi yorumlayabilecek âlimlere götürmek, bununla da sonuç alamadığımız da meselenin hallini zamana bırakmak en uygun davranış olacaktır.
Günümüzde özellikle ülkemizde gerekli dini eğitimi alamayan insanların sayısının azımsanmayacak ölçüde olması hasebiyle, insanımızı doğrudan doğruya Kur’ân ve hadîslerle bilgilendirmek bu sorunu çözmenin en iyi yöntemlerinden biridir. Bu nedenle de bu çalışma, âyet ve hadîslerle “İslâmî hayat ölçütleri” ve yaygın bir “ümmet eğitimi”ni hedeflemiş bir eserdir. Bu durumun, ülkemiz insanları açısından ne kadar önemli olduğu aşikârdır.
Müttefekun Aleyh Hadîsler Üzerine Tercüme Ettiğimiz Eserin Tanıtımı
1.Tercümesini yaptığımız eser; Şeyh Abdulazîz es-Seyrûn'un "et-Tıbyân bi Şerhi mâ ittefeka aleyhi'ş-Şeyhân el-Buhârî ve Müslim" adlı çalışmasıdır. Eser, 3 cüz şeklinde olup 2 cilt halinde Dımeşk-Beyrut'ta 1413/1992'de basılmıştır. İçerisinde 1906 hadîs yer almaktadır.
2-Müellif, kitabının önsözünde Buhârî ile Müslim üzerine yapılan belli-başlı çalışmalara yer vererek bu eserlerin isimlerini belirtmiş, Müslim üzerine şerh çalışması yapan Nevevî'nin "Şerhu Müslim (el-Minhâc)" adlı eserinden Müslim'in "es-Sahîh"i ile ilgili bilgilere yer vermiş. Çünkü müellif, bu çalışmasında, hadîslerin tertip ve tasnifinde kullanımı kolaylaştıran güzel bir yol takip etmiş, aynı konudaki hadîsleri bir yerde toplamış ve kitabını fıkhî konulara göre hazırlamış olmasından dolayı Müslim'in "es-Sahîh"ine uyarak bab başlıklarını ve hadîslerin sıralanmasında Müslim'i esas almıştır.
[1]-Doç Dr. S. Kemal Sandıkçı, Sahîh-i Buhârî Üzerine Yapılan Çalışmalar, DİB, s. 100-108; Prof. Dr. Mücteba Uğur, Hadîs İlimleri Edebiyatı, TDV, s. 271-272
Fakat hadîslerin metinlerini ise Buhârî'den almıştır. Bununla birlikte müellif, kitabında yer verdiği hadîslerin Buhârî ile Müslim'de geçen yerlerini (tahriclerini) belirtmemiştir. Bu nedenle de hadîslerin tahricleri, tarafımızdan yapılmıştır.
3-Müellif, gerekli gördüğü bazı hadîslerle ilgili olarak kelime açıklamaları ile fıkhî yorumlara yer vermiş. Fakat tercümesini yaptığımız bu çalışmada, müellifin yaptığı kelime izahları ile fıkhî yorumlara yer verilmemiş, bunun yerine kendimize ait açıklamalara yer verilmiştir.
4-Bu çalışmanın önsözü hazırlanırken, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı, Sahih-i Müslim Muhtasarı ve Riyâzu's-Sâlihîn Tercümesi ile 8 Hadîs İmamının Rivayet Ettiği Emir ve Yasak Hadîsleri adlı çalışmamızda kullanılan üslup ve yöntem esas alınmıştır.,
5-Sahabî isimlerinden sonra "Tardiye" denilen erkek sahabî için "Radiyallahu anh" ve kadın sahabî için ise "Radiyallahu anha" ifadeleri kısaltılmış olarak (r.a.) ve (r.anhâ) şeklinde verilmiştir. Resûlullah (s.a.v)'e getirilen salât ve selâmlar için ise (s.a.v) ifadesi kullanılmıştır.
6-Genel olarak açıklayıcı bilgiler hadîsten sonra verilmiştir. Hadîsler açıklanırken, genellikle günümüzün ihtiyaçları ve şartları göz önünde bulundurulmuştur. Açıklamalar, anlaşılır bir dille ifade edilmeye çalışılmıştır. Fıkhî konulardaki açıklamalarda da günümüzün ihtiyaç ve şartları göz önünde bulundurulmuştur. Bununla birlikte konu bağlamı dışında açıklamaların yapıldığı da olmuştur.
7-Konuyu açıklama mahiyetinde çeşitli kaynaklardan alınan bilgiler, bazan olduğu gibi, bazan da özet olarak aktarılmıştır.
8-Hadîsin tahricinde ilk önce İmam Buhârî'nin eserinde hadîsin geçtiği yer gösterilmiş, sonra benzer ifadelerle geçen yerler belirtilmiş, sonra da Müslim'de geçen yerler kaydedilmiştir.
9.Bu kitapta yer alan "İman," "Taharet (Abdest)," "Gusül (Boy Abdesti)," Hayız" gibi bölümlerde yer alan hadîslere giriş yapmadan önce bölüm başlığı ile ilgili bazan kısa, bazan da geniş açıklamalara yer verilmiştir.
10-Şahıs isimlerinin yazımında Arapça gramer kuralları değil de Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi'nden geçen dil ve üslup esas alınmıştır.
11-Bu önsözü hazırlarken yararlanılan kaynaklar ile hadîslerin açıklamaları sırasında atıfta bulunulan eserlerin listesi kitabın sonunda "Kaynakça" bölümünde verilmiştir.
12-Okuyucunun kitabın içerisinde geçen bir konuyu araştırmasına yardımcı olma mahiyetinde, kitabın sonunda kelime fihristine yer verilmiştir.
13-Günümüzde hadîs kaynaklarının tespitinde Concordance usulü esas alındığı için, biz de bu çalışmamızda aynı usulü esas aldık ve bu çalışmada yer alan hadîsleri Concordance usulüne göre verdik.
14-Eserin tercümesi esnasında orijinal metne bağlı kalınmıştır. Ancak bazı yerlerde, manânın okuyucu tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlamak amacıyla serbest davranıldığı olmuştur.
Buhârî ile Müslim, İslâm ümmetinin kurup geliştirdiği rivayet sistemini en iyi bilen ve onu en sağlıklı şekilde uygulayan iki hadîs otoritesidir. Onlar sadece bu özellikleriyle değil, çevrelerindeki insanları hayran bırakan anlayış, zekâ ve sağlam mantıklarıyla da tanınırlar. Onların es-Sahîh'ler ile ilgili bugün ortaya konan eleştiriler, çeşitli fırka mensupları tarafından yüzyıllar önce de bu eserlere yöneltilmiş, bunlar başta muhaddisler olmak üzere birçok İslâm âlimi tarafından cevaplandırılmıştır. Bugün problemlerimizi çözmek için öncelikle İslâm âlimlerinin eserlerine başvurmak, cevabını bulamadığımız problemleri bizden daha iyi yorumlayabilecek âlimlere götürmek, bununla da sonuç alamadığımızda meselenin hallini zamana bırakmak en uygun davranış olacaktır.
Günümüzde özellikle ülkemizde gerekli dini eğitimi alamayan insanların sayısının azımsanmayacak ölçüde olması hasebiyle, insanımızı doğrudan doğruya Kur'ân ve hadîslerle bilgilendirmek bu sorunu çözmenin en iyi yöntemlerinden biridir. Bu nedenle de bu çalışma, âyet ve hadîslerle "İslâmî hayat ölçütleri" ve yaygın bir "ümmet eğitimi"ni hedeflemiş bir eserdir. Bu durumun, ülkemiz insanları açısından ne kadar önemli olduğu aşikârdır.
Azami dikkat ve gayretlere rağmen, gözden kaçan tercüme hataları olabilir. Yapıcı eleştiri ve uyarılara her zaman ihtiyaç duyduğumuzun okuyucularımız tarafından bilinmesini isteriz. Tarafımıza yapılacak tenkit, uyarı ve katkı sahiplerine şimdiden şükranlarımızı sunacağımızı belirtmek isterim.
Her zaman samimi desteklerini gördüğüm Prof. Dr. Zekeriya Güler Bey'e, Doç. Dr. Hülya Küçük Hanımefendi'ye, Uğur Turan Bey'e, Salih Özbey'e, Cemal Sayğıdar'a, Dr. Ertuğrul İlker Gülşen'e, Abdurrahman Yiğit'e, Z. Abidin Toprak'a, Metin Mengilli'ye şükranlarımı arz ederim.
Böyle önemli bir kitabı tercüme etmemize, tahric çalışmasında bulunmamıza ve önsöz yazısı yazmamıza lütf-i inayet eden Yüce Rabbimize hamd ve senalar olsun.
Çaba bizden, başarı elbette Allah'tandır. O, ne güzel Mevla ve ne güzel yardımcıdır. ( Müttefekun Aleyh Hadîsler , Buhârî ve Müslim'in İttifak Ettiği Hadîsler , Abdulaziz es Seyrun , Çelik Yayınevi , Hanifi Akın , tek cilt , karton cilt, ittifak ettikleri sahih hadisler )
Hanifi AKIN
Şehitkamil - GAZİANTEP
29 Ekim 2010
MÜTTEFEKUN ALEYH HADİSLER
- "Müttefekun Aleyh" Tanımı:
Sözlük bakımından "üzerine birleşilmiş olan şey" manâsına bir tabirdir. Buhâri ile Müslim'in her ikisinin ittifakla sahih kabul ederek "es-Sahîh"lerine aldıkları hadîslere denir. Buhârî ile Müslim'in "es-Sahîh"leri, İslâm âlimlerinin tamamına yakın büyük çoğunluğu tarafından Kur'ân-ı Kerim'den sonra en sahih kitap olarak kabul edilmiştir. Bu bakımdan her ikisinde birden yeralan hadîsler sahihin en yüksek derecesini teşkil ederler. Bununla birlikte "müttefekun aleyh" tabiri, az da olsa, hadîs alimlerinin sıhhati üzerinde ittifak ettikleri hadîs manâsına da kullanılmıştır.
[1]-Prof. Dr. İsmail Lütfi Çakan, Hadîs Usulü, İFAV, s. 108-109
Nitekim İbnu's-Salâh'a göre sahih hadîsler, "müttefekun aleyh" ve "muhtelefun fih" olarak iki kısma ayrılır (Ulûm, s. 11). İlki sıhhatinde görüş birliğine varılan; ikincisi ise ihtilaf edilen hadîslerdir. Ancak, kaydetmek gerekir ki, bir hadîs hakkında "müttefekun aleyh" denildiğinde ilk manâsına alınır ve Buhârî ile Müslim'in kitaplarında ittifakla naklettikleri sahihin ilk mertebesindeki hadîsler kastedilmiş olur.[1]
B. Müttefekun Aleyh Hadîslerin Ortaya Çıkış Süreci
Hadîsler ilk iki asırda umumiyetle sahih-zayıf ayırımı yapılmadan tasnif edilmiş, sadece sahih hadîsleri toplayan eserler ise III. (IX.) yüzyılda Buhârî ile Müslim tarafından kaleme alınmıştır.
Rivayet dönemi olarak kabul edilen ilk dört asırda hadîsler isnadlarıyla birlikte rivayet edilmekteydi. Hadîslerin sağlamlık derecesi önce isnadlarına bakılarak, gerektiğinde de metin tenkidi yapılarak belirlenmekteydi.
Hadîslerin tamamının kayda geçirildiği rivayet döneminden sonra sağlamlık derecelerinin tesbitinde daha önce tasnif edilen eserler esas alınmaya başlanmıştır. Bu ölçüyü ilk defa kullanan Hâkim en-Nîsâbûrî, sahih hadîslerin en üst mertebesine "müttefekun aleyh" dediği Buhârî ile Müslim'in ittifakla rivayet ettiği hadîsleri yerleştirmiştir. Sahih hadîsleri on kısma ayıran bu âlim, beşinin müttefekun aleyh ve beşinin ise muhtelefun fih olduğunu söyleyip bu tabiri geniş kapsamlı olarak kullanmıştır. Ona göre; seviyeleri farklı olsa da tabiînin sahabeden güvenilir raviler vasıtasıyla tek başına naklettiği hadîsler, ayrıca tabiînden güvenilir bir grubun sahabeden rivayet ettiği, onlardan da sadece birer ravinin naklettiği hadîsler, güvenilir râvilerin naklettiği ferd hadîsler ve bazı hadîs imamlarının babaları, dedeleri vasıtasıyla nakledip sadece kendilerinden tevatür seviyesine ulaşan rivayetler de müttefekun aleyh grubuna girmektedir.[1]
C. "Müttefekun Aleyh" İfadesinin Kullanıma Geçişi
Hadîslerin sıhhatinin tesbiti ve sahih hadîslerin sınıflandırılmasında kitapların esas alınması anlayışı, İbnü's-Salâh ile yerleşmiş ve hadîsin önceki eserlerde ittifakla rivayet edildiğini belirtmek üzere "ittefeka aleyhi'ş-şeyhân", "müttefekun aleyh", "ittefeka aleyhi ashabü's-süneni'l-erbaa" veya "ittefeka aleyhi's-sitte" gibi tabirlere yer vermiştir. "Müttefekun alâ sıhhatihi" tabiri ise hadîsin ittifak edilen sıhhat şartlarını taşıdığını ifade etmek üzere kullanılmıştır.
Bir hadîsin her iki eserde aynı sahabîden nakledilmesi halinde lafızları farklı olsa bile aynı anlamı taşıması durumunda yine "muttefekun aleyh" sayılmaktadır.
Cevzakî, farklı sahabîlerden nakledilen hadîsleri de aynı olmak şartıyla "müttefekun aleyh" kabul etmektedir. Müttefekun aleyh hadisler, sahih hadislerin en üst mertebesinde yer almaktadır.[1]
D. Müttefekun Aleyh Hadîslerin Miktarı
Müttefekun aleyh hadîslerin sayısının ne kadar olduğu meselesi, hadîsçiler arasında tartışma konusu olmuştur:
Bazılarına göre müttefekun aleyh hadîslerin sayısı 1292'dir, bazılarına göre ise 2006 tanedir.
Cevzakî'ye göre ise bu rakam, 2326'dır. Cevzakî'nin bu rakamı 2326 olarak göstermesi, onun hadîsin farklı sahabîlerden nakledilmesini ittifakla engel görmemesinden kaynaklanmaktadır.
İbnu'l-Cevzî'nin kaydettiğine göre müttefekun aleyh hadîsler, 2317 tanedir (el-Mevzuât, I, 11).
Muhammed Habibullah eş-Şenkitî ise "Zâdu'l-Müslim" adlı eserinde ise 1368 tane müttefekun aleyh hâdise yer vermiştir.
Fuâd Abdulbakî ise kitabının önsözünde 2006 adet müttefekun aleyh hadîs olduğunu belirtmesine rağmen (el-Lü'lu', 1,2) verilen hadîslerin rakamları 1906'da bitmektedir.
Tercümesini yaptığımız "el-Beyân" adlı eserde ise 1906 tane müttefekun aleyh hadîs yer almaktadır.
Sayıların farklı olmasının nedeni; müelliflerin, mükerrerleriyle birlikte bazı hadîslere yer verip vermemeleri, metin açısından birbirine uzak olan hadîslere yer vermiş olmaları, her iki kitapta aynı olan hadîsleri metin itibariyle bir araya getirme çabaları, metin aynı olsa da farklı sahabîlere yer veren hadîsleri kullanımdan kaynaklanmaktadır.
E.Müttefekun Aleyh Hadîsler Üzerine Yapılan Çalışmalar
Hicri IV. (X.) yüzyılda Sünnet ilimlerinde söz sahibi olan bilginler, kitaplarını, III. (IX.) yüzyılda olduğu gibi ezberledikleri ve hocalarından işittikleri hadîslere dayanarak yazıyorlardı. IV. (X.) asır sona ererken hadîs bilginleri, çalışmalarını öncekilerin yazdığı kitapları bir araya getirmek, yeniden tertip etmek ve tehzip etmek üzerinde yoğunlaştırmışlardır.
Bu dönemde birçok çalışmalar yapılmıştır. Bunlardan birisi de, Buhârî ile Müslim'in "es-Sahîh"lerini bir araya getirme (cem') çalışmalarıdır. Buhârî ile Müslim'in "es-Sahîh"lerini bir araya getirme (cem') çalışması, bazan iki kitabın sadece birinde veya her ikisinde bulunan hadîsleri bir araya getirme şeklinde olmuştur. Bu iki kitabı bir araya getirme (cem') çalışmalarına, genelde "el-Cem' beyne's-Sahîhayn" adı verilmiştir. Bu tür çalışmalar, IV. (X.) yüzyıldan başlayıp günümüze kadar devam ede gelmiştir. Buhârî ile Müslim'in "es-Sahîh"lerini bir araya getirme (cem') üzerine tespit edilebildiği kadarıyla başlıca çalışmalar şunlardır:
- Ebu'l-Hasan ed-Darekutnî, (v. 385), "Risale fi Beyânimâ ittefeka aleyhi'l-Buhârî ve Müslim ve mâ inferede ehaduhumâ ani'l-ahar"
- Muhammed b. Abdullah el-Cevzakî (v. 388), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- İbrahim b. Muhammed, İbn Şahtîr ed-Dımeşkî (v. 402-400), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- İsmail b. İbrahim, İbnu'l-Kurrâb (v. 414), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Ahmed b. Muhammed el-Berîkânî (v. 425), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Umer b. Ali, Ebû Müslim el-Buhârî (v. 468), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Muhammed b. Fettûh, el-Humeydî (v. 488), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- İbnu'l-Kayserânî (v. 507), "Muvafakâtu'l-Buhârî ve Müslim"
- Huseyn b. Mes'ud el-Ferrâ el-Beğavî (v. 516), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Ubeydullah ibnu'l-Hasen, İbnu'l-Haddâd (v. 517), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Muhammed İbnu'l-Huseyn el-Murrî (v. 536), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Ebû Bekr İbnu'l-Arabî (v. 543), "Kitâbu'n-Neyyirayn fi's-Sahîhayn"
- Yahya b. Muhammed, el-Vezîr İbn Hubeyre (v. 560), "el-İfsâh (el-İdâh) an Meâni's-Sıhâh"
- Ebu'l-Hakem b. Gaselyân (v. 575), "Cüz"
- Abdulhak b. Abdurrahman el-İşbilî, İbnu'l-Harrât (v. 582), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Ahmed b. Yahya, Ebu'l-Abbâs ed-Dabbî (v. 599), "Metâliu'l-Envâr li Sahîhi'l-Âsâr"
- Abdulgani b. Abdulvahid el-Makdisî Takıyuddin Ebû Muhammed ed-Dımeşkî (v. 600), "Umdetu'l-Ahkâm mimmâ ittefeka aleyh'l-İmâm el-Buhârî ve Müslim"
- Muhammed b. Muhammed b. Saîd, İbnu'z-Zerkûn Ebu'l-Huseyn el-İşbilî (v. 621), "Kutbu'ş-Şerîfe fi'l-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Umer b. Bedr b. Saîd, İbn Maîn el-Mevsılî el-Verrânî el-Kurdî (v. 622), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Ahmed b. Muhammed, İbn Ebi Hucce el-Endelusî (v. 642), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn"
- Radıyyuddin es-Sâğânî (v. 650), "Meşâriku'l-Envâri'n-Nebeviyye min Sıhâhi'I-Ahbâri'l-Mustafaviyye"
- ismail b. Hibetullah, Imaduddin Ebu'l-Mecd, el-Mevsili, İbn Bâtîş (v. 655), "el-Beyân mimmâ ittefeka aleyhi'ş-Şeyhân"
- Abdulbaki b. Abdulmecid el-Mekkî (v. 743), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn". Bu eser tamamlanamamıştır.
- Ahmed b. Abdurrahman Şihabuddin Ebu'l-Abbâs, el-Makdisî es-Sâlihî, el-Mirdavî el-Harîrî (v. 758), "Müfîdu's-Sâmi' ve'l-Kârî fi mâ ittefeka aleyhi Müslim ve'l-Buhârî"
- Abdulbaki b. Ahmed, İbnu's-Semmân (v. 1088), "el-Cem' beyne's-Sahîhayn". Müellif bu eseri tamamlayamamıştır.
- "el-Cem' beyne's-Sahîhayn". Bu eserin müellifi meçhuldür.
- Muhammed Habibullah b. Abdullah eş-Şenkıtî (v. 1383/1944), "Zâdu'l-Müslim fi mâ ittefaka aleyhi'l-Buhârî ve Müslim"
- Muhammed Fuâd Abdulbakî (v. 1377/1958), "el-Lü'lü' ve'l-Mercân fi mâ ittefeka aleyhi'ş-Şeyhân"[1]
?
Müttefekun Aleyh Hadîsler Buhârî ve Müslimin İttifak Ettiği Hadisler kitabı nı
incele diniz.